17.11.2019
Acil yoğun bakımların mevcut yasalara ve yönetmeliklere uygun olmadığı ve acil yoğun bakım adı altında bir yoğun bakım açılamayacağı “ Medimagazin İnternet Sitesinde ” yayınlanan ve Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu tarafından yazıldığı söylenen bir yazı ile ifade edilmiştir.
Öncelikle bu yazı yayınlanmadan önce ilgili internet sitesi tarafından mevcut mevzuat incelenmeli ve Acil Tıp Uzmanları Derneği’nin görüşü de alınarak yayınlaması basın etiği açısından daha uygun olurdu diye düşünmekteyiz.
Adı geçen dernek tarafından ortaya atılan iddialar aslında gerçeği yansıtmamaktadır. Bu şekilde yayınlanan yazı ile kamuoyu ve tıp dünyası yanlış bilgilendirilmiştir. Şu anda yürürlükte olan “ Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ “ de bir yoğun bakımın sorumlu uzman tabibi kimler arasından atanır ya da seçilir açıkça belirtilmiştir. Buna göre:
Sorumlu Uzman Tabip ve Personel Görevlendirilmesi, Görev, Yetki ve Sorumluluklar ile Personelin Eğitimi Sorumlu uzman tabip ve personel görevlendirilmesi MADDE 17 – (1) (Değişik:RG-16/8/2015-29447) Yoğun bakım servisi sorumlusu uzman tabip üniversite hastanelerinde ilgili ana bilim dalı başkanının görüşü alınarak ilgili klinik hekimlerinden baştabip tarafından görevlendirilir. Eğitim ve araştırma hastanelerinde yoğun bakım servis sorumlusu, ilgili kliniğin öncelikli olarak eğitim sorumlusu ihtiyaç halinde ise idari sorumlusu olacak şekilde hastane yöneticisi tarafından görevlendirilir. Eğitim verilmeyen sağlık kuruluşu ve kliniklerin yoğun bakım servis sorumlu hekimi hastane yöneticisi tarafından (a) bendinde belirtilen klinik hekimlerinden seçilir. Hastanın takip ve tedavisinden; tek branş yoğun bakım servislerinde yoğun bakım servis sorumlu hekimi, birden fazla branşta hasta kabul edilen yoğun bakım servislerinde ise hastanın yoğun bakım servisine yatışını yapan hekim primer sorumludur. Görevlendirme, baştabibin belirleyeceği sürelerle, ilgili uzman tabipler arasında dönüşümlü olarak yapılabilir. Yoğun bakım sorumlusu olarak görevlendirilebilecek uzman tabipler şunlardır: a) (Mülga ibare:RG-16/8/2015-29447)(…) yoğun bakım servislerinde yoğun bakım uzmanı, bulunmaması durumunda genel cerrahi, iç hastalıkları, anesteziyoloji ve reanimasyon veya göğüs hastalıkları uzmanları arasından, branş yoğun bakım servislerinde ise ilgili uzmanlık dalındaki bir uzman görevlendirilir.
Yukarıda açıkca ifade edildiği üzere yoğun bakımlarının sorumlu uzman tabibi başhekimlik tarafından uzman tabipler arasından seçilip atanabilmektedir. Yani yasalarımıza göre bir acil tıp uzmanının yoğun bakım sorumlusu olmasının önünde bir engel yoktur. Bu durumun böyle olduğu bilinmesine karşın böyle bir ifadede bulunmak en kibar tabiri ile kötü niyetli olmaktır.
Yine mevcut mevzuatlardan “ Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ “ de 3. Seviye acil servislerde “ Acil Yoğun Bakım “ birimi resmi olarak tanımlanmıştır. Bu tebliğde aynen şu ifade yer alır: İlk resüsitasyon ve tedavisi yapılan ve halen stabil olmayan hastaların 24 saati geçmemek şartı ile takip ve tedavilerinin yapıldığı teknik olarak 3. seviye yoğun bakım standartlarına sahip yoğun bakım olarak acil yoğun bakımlar tanımlanmıştır.
Görüldüğü üzere Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’nın ilgili mevzuatlarına göre acil yoğun bakımlar ya da kritik bakım üniteleri yasal alt yapısı olan birimlerdir. Bu durumu Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu da aslında çok iyi bilmesine rağmen bu şekilde bir açıklama yapmasını kamuoyunun takdirine bırakıyoruz.
İşin diğer bir yanı ise bilimsel yanıdır. Şu anda dünyada ABD, Kanada, Japonya gibi gelişmiş ülkelerde acil tıp artık “ Acil Tıp ve Kritik Bakım Uzmanlığı “ adı altında hizmet vermektedir. Aynı zamanda birçok gelişmiş ülkede acil tıbbın kritik bakım, toksikoloji, travma gibi yan dalları vardır. Ülkemiz acil tıp ile ne yazık ki ABD’den 30 yıl sonra tanışmıştır. Umarız ki kritik bakım yan dalı için de bu kadar süre beklemeyiz. Halihazırda ülkemizde birçok merkezde zaten kritik bakım hizmeti acil yoğun bakımlar adı altında verilmektedir. Bu hizmete karşı çıkmak bilimin önüne engeller koymak olup; hiçbir bilim adamına ve bilimsel bir derneğe yakışmayacağı kanaatindeyiz. Ayrıca biz acil tıp uzmanları kritik bakım hizmeti vermekteyiz; yoğun bakım hizmeti değil. Biz hastaları günlerce yatırıp takip etmek istemiyoruz; bizler hastaların en kritik anları olan ilk 24 – 48 saat içinde ihtiyacı olan kritik bakım ya da acil yoğun bakım hizmetini sunuyoruz. Uzmanlık dalımızın doğası gereği hastanın en hayati anlarında hastaları tedavi eden bizler hastanın kritik bakımını da gayet güzel yapabilecek bilgi ve beceriye sahip kişileriz. Basında adı geçen dernek yönetiminde yer alan kişilerin tüm yoğun bakım camiasını ve tıp dünyasını temsil etmedikleri bir gerçektir. Kendi dernek görüşleri ne yazıkki bilimden ne kadar uzak olduklarını ve ne kadar sığ düşündüklerini göstermiştir. Unutmamalıdırlar ki kendi yoğun bakım uzmanlık yan dalları da çok eski bir maziye sahip değildir. Bu nedenle kendilerine tavsiyemiz bilimsel yeniliklere açık olmalarıdır.
Biz acil tıp uzmanları olarak ülkemizin her köşesindeki hastalarımızın en kritik anlarında yanlarında olmayı gerek acil servislerde gerekse acil kritik yoğun bakımlarda özveri ile sürdürmeye devam edeceğiz. Bilimin ve gerçeklerin önünde asla durulamaz…
Saygılarımızla;
Acil Tıp Uzmanları Derneği Yoğun Bakım Çalışma Grubu
